Câu mệnh lệnh trong tiếng Đức: Cấu trúc và cách sử dụng

Trong tiếng Đức, câu mệnh lệnh là một phần quan trọng được sử dụng với mục đích truyền đạt yêu cầu, đưa ra lời khuyên và hướng dẫn cho người khác. Câu mệnh lệnh trong tiếng Đức có cấu trúc đơn giản, dễ nhận biết, cách sử dụng phụ thuộc vào ngữ cảnh và mối quan hệ giữa người nói và người nghe. Trong bài viết này, hãy cùng ICC Academy tìm hiểu về câu mệnh lệnh trong tiếng Đức là gì, cấu trúc và cách sử dụng chi tiết.

Trường hợp nào sử dụng câu mệnh lệnh tiếng Đức?

Câu mệnh lệnh được sử dụng trong nhiều trường hợp khác nhau

Những câu mệnh lệnh trong tiếng Đức được sử dụng trong nhiều trường hợp khác nhau để truyền đạt yêu cầu, lời khuyên, nhờ vả, cảnh báo hoặc hướng dẫn sử dụng. Dưới đây là một số trường hợp cụ thể mà chúng ta có thể sử dụng câu mệnh lệnh tiếng Đức:

• Khi muốn đưa ra yêu cầu nhưng mang tính bắt buộc (Aufforderung):
  • Ví dụ: Ruf doch die Sekretärin an! (Hãy gọi cho thư ký đi!)
  • Trường hợp này, câu mệnh lệnh được sử dụng để yêu cầu một hành động cụ thể và mang tính bắt buộc.
• Khi khuyên ai đó nên làm gì (Ratschlag):
  • Ví dụ: Essen Sie gesund! (Hãy ăn uống lành mạnh!)
  • Trường hợp này, câu mệnh lệnh được sử dụng để đưa ra một lời khuyên cho người nghe.
• Khi nhờ vả, cầu xin (Bitte):
  • Ví dụ: Kopieren Sie bitte für alle die Hausordnung! (Làm ơn sao chép nội quy cho tất cả mọi người!)
  • Khi sử dụng từ “bitte” (làm ơn) trong câu mệnh lệnh, nó trở thành một lời nhờ vả lịch sự.
• Khi cảnh báo điều gì đó (Warnung):
  • Ví dụ: Mach das nicht noch mal! Das ist sehr gefährlich! (Đừng làm điều đó một lần nữa! Điều đó rất nguy hiểm!)
  • Trường hợp này, câu mệnh lệnh được sử dụng để cảnh báo về một hành động hoặc tình huống nguy hiểm.
• Trường hợp hướng dẫn cách sử dụng (Anweisung):
  • Ví dụ: Drücken Sie im Notfall den orangen Knopf neben dem Fenster. (Trong trường hợp khẩn cấp, hãy nhấn vào nút màu cam bên cạnh cửa sổ.)
  • Trong trường hợp này, câu mệnh lệnh được sử dụng để cung cấp hướng dẫn về cách sử dụng hoặc hành động cụ thể.

Imperativ – Cách dùng câu mệnh lệnh trong tiếng Đức

Các dạng câu mệnh lệnh tiếng Đức thường gặp

Câu mệnh lệnh tiếng Đức còn được gọi là Imperativ, được sử dụng để truyền đạt yêu cầu, mệnh lệnh, lời khuyên hoặc hướng dẫn. Dưới đây là cách dùng câu mệnh lệnh trong tiếng Đức theo từng dạng thức cụ thể:

Dạng đầu tiên:  Sie – Form

Đây là dạng cấu trúc câu mệnh lệnh dễ nhất trong tiếng Đức, sử dụng “Sie” – ngôi thứ hai số nhiều hoặc ngôi thứ ba số ít. Để sử dụng công thức câu mệnh lệnh trong tiếng Đức này, bạn chỉ cần đưa động từ về dạng nguyên mẫu và đặt nó ở đầu câu, theo sau đó là đại từ nhân xưng “Sie”. Các thành phần khác trong câu sẽ được sắp xếp theo trật tự để hoàn thành câu theo nguyên tắc TeKaMoLo (thời gian – nguyên nhân – cách thức – vị trí).

Ví dụ: Essen Sie bitte langsam! (Xin hãy ăn chậm!)

• • Essen (động từ ăn) được đặt ở đầu câu mệnh lệnh.
  • “Sie” là đại từ nhân xưng ngôi thứ hai số nhiều hoặc ngôi thứ ba số ít.
  • Bitte (làm ơn) được sử dụng để làm câu mệnh lệnh trở nên nhẹ nhàng hơn.

Dạng thứ hai: Du – Form

Dạng câu mệnh lệnh thứ hai sử dụng ngôi thứ hai số ít (du) được hiểu theo một cách khác là câu mệnh lệnh thân mật, áp dụng cho các đối tượng như thành viên trong gia đình, bạn bè, họ hàng, người thân quen.

Để xây dựng câu mệnh lệnh trong dạng này, bạn chỉ cần đưa động từ đã chia ở ngôi thứ hai số ít không có đuôi -st lên đầu câu. Sau đó, các thành phần khác trong câu được sắp xếp theo trật tự TeKaMoLo.

Ví dụ: Du kommst bitte her! (Hãy đến đây, làm ơn!)

• • Kommen (động từ đến) được đặt ở đầu câu mệnh lệnh.
  • “Du” là một đại từ nhân xưng ngôi thứ hai số ít.
  • Bitte (làm ơn) được sử dụng để làm câu mệnh lệnh nhẹ nhàng hơn.

Dạng thứ ba: Ihr – Form

Dạng câu mệnh lệnh trong tiếng Đức thứ ba là sử dụng ngôi thứ hai số nhiều (Ihr) và có cấu trúc tương tự như dạng Du. Tuy nhiên, trong dạng này bạn không cần phải loại bỏ đuôi -t của động từ. Bạn chỉ cần đặt động từ đã chia sẻ của ngôi Ihr lên đầu câu sau đó thêm các thành phần tân ngữ, trạng từ theo quy tắc TeKaMoLo.

Ví dụ: Nehmt die Suppe, bitte! (Các bạn hãy ăn súp đi, làm ơn!)

• • Nehmen (động từ lấy) được đặt ở đầu câu mệnh lệnh.
  • “Ihr” là một đại từ nhân xưng ngôi thứ hai số nhiều.
  • Die Suppe (súp) là đối tượng của hành động.
  • Bitte (làm ơn) được sử dụng để câu mệnh lệnh trở nên nhẹ nhàng hơn.

Câu mệnh lệnh trong tiếng Đức với động từ bất quy tắc

Câu mệnh đi kèm với các động từ bất quy tắc như sein, haben, werden có một chút đặc biệt. Do đó, bạn có thể ghi nhớ theo bảng bên dưới đây.

Để xây dựng dạng câu mệnh lệnh trong tiếng Đức này, bạn vẫn áp dụng quy tắc theo ngôi. Cụ thể:

• Sie – Form: Động từ chia theo bảng trên + Sie + O!

Ví dụ:

Câu trần thuật: Sie sind böse auf mich. (Bạn/Ông/Bà đang tức giận với tôi.)

Câu mệnh lệnh: Seien Sie nicht böse auf mich! (Xin hãy đừng tức giận với tôi!)

• Du – Form: Động từ chia theo bảng trên + O!

Ví dụ:

Câu trần thuật: Du hast Angst vor Hunden. (Bạn có sợ chó.)

Câu mệnh lệnh: Hab keine Angst vor Hunden! (Đừng sợ chó!)

• Ihr – Form: Động từ chia theo bảng trên + O!

Ví dụ:

Câu trần thuật: Ihr seid faul. (Các bạn lười biếng.)

Câu mệnh lệnh: Seid nicht faul! (Đừng lười biếng!)

Mệnh lệnh trong tiếng Đức với các động từ tách

Khi sử dụng các câu mệnh lệnh trong tiếng Đức với động từ tách, bạn nên đặt các tiếp tố như an-, aus-, ab-, auf-, mit-, ein-, nach-, zu-, weg-,… ở cuối câu.

Ví dụ: Machen Sie die Tür bitte zu! (Xin hãy đóng cửa lại!)

• • Machen (động từ làm) được đặt ở đầu câu mệnh lệnh.
  • “Sie” là đại từ nhân xưng ngôi thứ ba số nhiều.
  • Die Tür (cửa) là đối tượng của hành động.
  • Bitte (làm ơn) được sử dụng để làm câu mệnh lệnh nhẹ nhàng hơn.
  • Zu (tiếp tố tách) chỉ yêu cầu đóng cửa.

Một số dạng bài tập về câu mệnh lệnh trong tiếng Đức

Để giúp bạn thực hành cách sử dụng câu mệnh lệnh một cách linh hoạt và chính xác hơn, dưới đây là bài tập câu mệnh lệnh tiếng Đức. Các bài tập này sẽ giúp bạn làm quen với cấu trúc và cách sử dụng câu mệnh lệnh trong các tình huống khác nhau.

Bài tập 1: Viết câu ra lệnh trong tiếng Đức với 3 ngôi Du, Ihr, Sie

1. einen Workshop organisieren

⇒ Đáp án:

du: Organisiere einen Workshop!

Ihr: Organisiert einen Workshop!

Sie: Organisieren Sie einen Workshop!

2. die Formulare sorgfältig ausfüllen

3. den Bericht bitte bis morgen lesen

4. die Rechnung noch mal prüfen

5. den Vortrag gut vorbereiten

Bài tập 2: Hãy đưa ra lời khuyên cho người bạn của mình sử dụng câu ra mệnh lệnh

1. neue Wörter – mit Interesse und Konzentration – lernen

⇒ Lerne neue Wörter mit Interesse und Konzentration!

2. die Wörter – innerhalb von 20 Minuten – wiederholen

3. beim Lernen – auf den eigenen Biorhythmus – achten

4. seinen Lerntyp – kennen

5. die Vokabeln – direkt vor dem Schlafen – noch einmal – lesen

Bài tập 3: Hãy viết câu cầu khiến Imperativ với ngôi Ihr

1. mit öffentlichen Verkehrsmitteln fahren

⇒ Fahrt mit öffentlichen Verkehrsmitteln!

2. das Hundertwasserhaus bewundern

3. sich eine Vorstellung in der Staatsoper anschauen

4. in einem schönen Cafe ein Stück Sachertorte essen

5. den Prater besuchen

Khóa học tiếng Đức 1 kèm 1 tại ICC Academy

Nếu bạn cảm thấy việc tự học câu mệnh lệnh tiếng Đức tại nhà quá khó khăn thì có thể tham gia khóa học tiếng Đức online tại ICC Academy. Khóa học tiếng Đức theo hình thức online sẽ giúp bạn linh hoạt trong việc lựa chọn thời gian học và tiết kiệm thời gian di chuyển. Bạn cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ tận tâm từ giáo viên và có cơ hội thực hành ngôn ngữ trong các hoạt động tương tác trực tuyến.

Ngoài ra, ICC Academy còn cung cấp khoá học tiếng Đức bằng B2 giúp bạn tập trung vào các chủ đề và tình huống hàng ngày, từ đó mở rộng vốn từ vựng tiếng Đức theo chủ đề và cải thiện khả năng giao tiếp trong tình huống thực tế. Bên cạnh đó, khóa học sẽ trang bị cho bạn kỹ năng viết và đọc tiếng Đức ở trình độ cao hơn.

Tóm lại, câu mệnh lệnh trong tiếng Đức là loại câu rất quan trọng. Vì vậy, khi học tiếng Đức, bạn cần nắm rõ cấu trúc cũng như cách sử dụng câu mệnh lệnh để truyền tải ý định một cách chính xác và hiệu quả. Liên hệ ngay với ICC Academy nếu bạn muốn đăng ký các khóa học giúp nâng cao trình độ, khả năng giao tiếp của bản thân nhé.